De schoolmaatschappelijk werker stimuleert de sociaal-emotionele ontwikkeling en het zelfstandig functioneren van leerlingen, door het oplossen, verlichten of hanteerbaar maken van psychosociale problemen, die het welzijn en het leerproces van de leerling in de weg staan (NVMW, 2013). De aandacht is hierbij niet alleen gericht op de leerling, maar ook op de klas, de docent, de school en de ouders.
Het kan hierbij gaan om:
Gedragsproblematiek (pesten, sociale vaardigheden)
Psychiatrische problematiek (adhd, pdd-nos, depressie, verslaving)
Problemen thuis (psychiatrisch, echtscheiding, verlies/rouw, huiselijk geweld)
Seksueel grensoverschrijdend gedrag, loverboy problematiek, sexting
Radicalisering
Kerntaken van schoolmaatschappelijk werk zijn:
• Signalering en preventie
• Spreekuur voor leerlingen of ouders
• Kortdurende begeleiding van leerling en ouders
• Huisbezoek
• Doorverwijzen en coördineren van de hulpverlening
• Ondersteuning aan docenten bij het signaleren en herkennen van psychosociale- en gedragsproblemen
• Ondersteuning aan docenten in de begeleiding van leerlingen en ouders, zoals het voeren van oplossingsgerichte gesprekken en het bespreken van achterliggende problematiek
• Overleg met leerkrachten, intern begeleider, directeur en hulpverlening en meewerken aan het sociaal veiligheidsbeleid
• Participeren in interne zorgteams en het onderwijs zorgoverleg en het verbeteren van de kwaliteit van de zorg.
• Organiseren van voorlichtings- en preventieactiviteiten voor leerlingen, ouders en het onderwijsteam
• Lessen en groepsgesprekken over gedragsproblematiek en groepsdynamica
• Korte hulpverleningstrajecten en het geven van consult en informatie en advies.
• Toe leiden naar het gebiedsteam, overdracht, terugkoppeling en evaluatie en actief contact hierover houden
• Samenwerken met het professionele wijknetwerk, CJG, huisarts, GGZ, gebiedsteam, Porthos, Intervence, Respont, …
• Samenwerken met het informele wijknetwerk, zoals buren, familie, vriendenvrijwilligers, kerk en moskee, sportverengingen en dergelijke.
De schoolmaatschappelijk werker heeft kennis van hulpverleningsmethoden en technieken, zoals: probleemverheldering, opvoedingsondersteuning, Eigen kracht methode, outreachend werken, context- en oplossingsgericht werken, crisisinterventie,
1 gezin 1 plan 1 regisseur, competentiegericht begeleiden, oplossingsgericht werken en geweldloos verzet door Nieuwe Autoriteit.
Een belangrijke voorwaarde voor een interventie, is dat de schoolmaatschappelijk werker verbinding weet te maken met de leerling. Hij moet de leerling laten weten dat hij er is om hem te helpen zichzelf te ontwikkelen en tot bloei te komen. Vervolgens is het belangrijk om ook verbinding met de ouders en de leerkrachten te maken, hun emoties te erkennen, maar ook een rationele oplossing te bieden.
Joost van den Oever
Gedragsspecialist